Προμηθέας - Ένας ευγενικός τιτάνας ή ένας κατώτερος θεός ;

Προμηθέας

Η όμορφη που κατέληξε ερπετό...κοινώς η Μέδουσα.

Μέδουσα

Ελληνική Μυθολογία - Ο Θεός Ήφαιστος.

Ήφαιστος

Πλάτωνος, Πρωταγόρας από το scribd

Πλάτωνος Πρωταγόρας

Το Αμάρτημα Της Μητρός Μου Γ' Λυκείου Θεωρητική Κατεύθυνση

Το αμάρτημα της Μητρός μου Γεώργιος Βιζυηνός

Κρητικός Γ' Λυκείου

Κρητικός Σολωμού

Ομήρου Οδύσσεια...στην αγγλική με πολλά ελληνικά γλωσσικά δάνεια.

Μάθημα 29 Λατινικών - Μάθηση μετά γέλωτος :) :) :)

Μάθημα 24 Λατινικά - Μία προσέγγιση του κειμένου με διαφορετικό τρόπο...

Αντιγόνη -Σχολικό Βοήθημα Β' Λυκείου

Αντιγόνη

Γλωσσικές ασκήσεις.

Γλωσσικές ασκήσεις για το λύκειο.

Συντακτικό αρχαίας ελληνικής

Συντακτικό αρχαίας ελληνικής.

Βοήθημα για τα κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας θεωρητικής κατεύθυνσης

Κείμενα Γ' λυκείου Θεωρητικής κατεύθυνσης

Βοήθημα Λατινικών Β' και Γ' Λυκείου

Λατινικά Β' και Γ' Λυκείου

Λίγες ασκήσεις έκθεσης γ' λυκείου από το ΚΕΕ (Δείγμα)

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΕΙΘΩ

Ι.2.  α) να αναγνωρίσετε τον βασικό τρόπο πειθούς που εφαρμόζεται στο καθένα από τα κείμενα και να δικαιολογήσετε τους χαρακτηρισμούς σας,

ΚΕΙΜΕΝΟ Α

Το να απολαμβάνεις την τέχνη σημαίνει ότι έχεις αξιοποιήσει όλες τις δυνατότητες του εγκεφάλου σου, επομένως έχεις δοξάσει τη φύση σου. Συχνά υπάρχουν άνθρωποι που περνούν μια ολόκληρη ζωή χρησιμοποιώντας τον εγκέφαλό τους -τη φύση τους δηλαδή- για να κάνουν μόνο υπολογισμούς. Τι θα φάμε σήμερα, πόσο θα κερδίσουμε, πόσα αντίτυπα θα πουλήσει το βιβλίο μου, πόσο όμορφος είμαι, πόσα σπίτια έχω ... Ο εγκέφαλος περιορίζεται σε υπολογισμούς αυτού του είδους, γίνεται όργανο πρωτόγονο, άχρηστο, μέσον για να πάει ο άνθρωπος στη χώρα της δυστυχίας.

(Από συνέντευξη του διάσημου Άγγλου φυσικού Ρότζερ Πένροουζ στον Θ. Λάλα, στην εφημερίδα “Το Βήμα”, 4.4.99)

ΚΕΙΜΕΝΟ Β

- Πόσο αναγκαίο είναι αυτό το “περιττό” της τέχνης στη ζωή μας; - Είναι η ανάσα μας, το οξυγόνο μας. Το μη απαραίτητο ορίζει τον άνθρωπο. Είναι η ψυχή μας, είναι η απόδειξη της πνευματικότητάς μας αυτό. Είναι αυτό που σηκώνει τον άνθρωπο όρθιο στα πόδια του.

(Από συνέντευξη του Β. Φωτόπουλου στην Β. Κοσκινιώτου στην εφημερίδα “Το Βήμα”, 7.3.99, με τίτλο “Το μη απαραίτητο ορίζει τον άνθρωπο”)

ΙΙ. ΤΡΟΠΟΙ ΠΕΙΘΟΥΣ

ΙΙ.Α.1.4. Να αντιστοιχίσετε τα κείμενα της στήλης Α με το είδος των τεκμηρίων που περιέχουν, όπως παρουσιάζονται στη στήλη Β. Ένα ή περισσότερα από αυτά τα κείμενα είναι πιθανό να αντιστοιχούν σε περισσότερα από ένα στοιχεία της στήλης Β΄. Ένα στοιχείο της στήλης Β δεν θα χρειαστεί.

Α: ΚΕΙΜΕΝΑ

Β: ΕΙΔΟΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΝ

α) Όπως λέει ένα λαϊκό γνωμικό, η ευφυΐα γεννιέται, δεν γίνεται. Και πώς μπορεί να το αντικρούσει κανείς, όταν σκέφτεται εκείνο τα εξαιρετικά χαρισματικό παιδί, τον Αμαντέους Μότσαρτ, το οποίο, σε ηλικία 6 ετών, το 1762, έπαιζε κλειδοκύμβαλο, βιολί και εκκλησιαστικό όργανο και είχε ήδη συνθέσει μικρά μουσικά κομμάτια; Παιδί- θαύμα ήταν και ο Μπλεζ Πασκάλ, ο οποίος στα δέκα χρόνια του γνώριζε τέλεια την ευκλείδεια γεωμετρία και στα 16 του εφεύρε τον υπολογιστή. β) Ο Πιερ Πάολο Παζολίνι είπε ότι η τηλεόραση έχει τεράστια ευθύνη στο μούδιασμα των πνευματικών και ηθικών ικανοτήτων των σύγχρονων ανθρώπων, επειδή είναι όργανο εξουσίας και καθαυτό εξουσία η ίδια. Επειδή δεν είναι μόνο ένας χώρος μέσα από τον οποίο περνούν τα μηνύματα, μα και ένα κέντρο επεξεργασίας των μηνυμάτων αυτών. γ) Να κλείσουμε την τηλεόραση, γιατί ευθύνεται για την κατάρρευση των ανθρώπινων σχέσεων. Σε πειράματα που έγιναν πρόσφατα έβαλαν μια τηλεόραση μέσα στο κλουβί όπου ζούσε μια οικογένεια πιθήκων. Ύστερα από λίγες μόνο εβδομάδες ο πατέρας καθόταν όλο και περισσότερο μπροστά στην οθόνη, η μητέρα άρχισε να αδιαφορεί για τα μικρά της, ακολουθώντας το παράδειγμα του αρσενικού και τα μικρά άρχισαν να εμφανίζουν συμπτώματα κατάθλιψης. δ) Να κλείσουμε την τηλεόραση γιατί δεν είμαστε φτιαγμένοι γι’ αυτήν. Δεν είμαστε φτιαγμένοι για να παρακολουθούμε τόση ώρα μια πηγή παλλομένου φωτός. Είναι σαν να καθόμαστε όλη την ημέρα με τα μάτια καρφωμένα στον ήλιο. Προκαλεί εγκεφαλικές αλλοιώσεις και καταστρέφει τα μάτια.

Α) Αυθεντία Β) Αλήθεια Γ) Παράδειγμα Δ) Δεδομένο - αποτέλεσμα έρευνας Ε) Στατιστικά στοιχεία

ΙΙ.Α.2. Ανάπτυξη επιχειρηματολογίας με την παραγωγική και την επαγωγική μέθοδο

ΚΕΙΜΕΝΟ Α

Το 1998 πουλήθηκαν συνολικά 100 εκατομμύρια προσωπικοί υπολογιστές και από αυτούς οι εννέα στους δέκα ήταν εφοδιασμένοι με λογισμικά Windows. Ως το 2005 ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι θα έχουν συνδεθεί με το Διαδίκτυο. Οι δύο αυτές διαπιστώσεις συνοψίζουν το πρόβλημα. Υπάρχει φόβος για ένα μέγα χάσμα ανάμεσα σε αυτούς που θα έχουν πληροφόρηση και αυτούς που δεν θα έχουν και κυρίως υπάρχει μεγάλος κίνδυνος από έναν ενδεχόμενο μονοπωλιακό έλεγχο της ροής των πληροφοριών.

(Από άρθρο του Χρ. Χαλκιά με τίτλο “Να θυμόμαστε σωστά”, στην εφημερίδα “Το Βήμα”, 28.2.99)

ΚΕΙΜΕΝΟ Γ

Τα ηλεκτρονικά δίκτυα είναι κατάκτηση και απειλή. Το πρόβλημα της Δύσης το συνιστά η σταδιακή κατάργηση της κοινότητας των πολιτών σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία, όπου η αγορά, η στατιστική και τα ψηφιακά δεδομένα υποκαθιστούν τις αξίες της δημοκρατίας, του διαφωτισμού και του ανθρωπισμού.

(Από άρθρο του Α. Βιστωνίτη με τίτλο «Η Αλίκη στη χώρα του Macworld», στην εφημερίδα «Το Βήμα», 28.3.99)

ΚΕΙΜΕΝΟ Δ

Όσοι ασχολούνται με το Διαδίκτυο γνωρίζουν ότι τα πάντα σ’ αυτό ξεκίνησαν από τα Πανεπιστήμια. Ο σχεδιασμός του μεγαθηρίου που αυτή τη στιγμή συνδέει τους υπολογιστές του πλανήτη, η έρευνα για τις μεγαλύτερες ταχύτητες σύνδεσης και χρήσης, οι περιοχές (sites) με το πλούσιο περιεχόμενο, όλα έγιναν από φωτισμένους καθηγητές και ομάδες φοιτητών που δούλεψαν αμέτρητες ώρες.

Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης είναι μια τέτοια περίπτωση. Οι σελίδες του ξεχειλίζουν από περιεχόμενο για καθετί ελληνικό, ενώ το μεγαλύτερο τμήμα του υλικού υπάρχει και στα αγγλικά, σαν ένας οδηγός για τους επισκέπτες της χώρας. Ας σταθούμε στην περιοχή που ασχολείται με το Άγιον Όρος. Και αυτό επειδή πρόκειται για μια μοναδική δουλειά σε περιεχόμενο και σε πληρότητα.

Ένας χάρτης του ανατολικού “ποδιού” της Χαλκιδικής καλωσορίζει τον επισκέπτη στις σελίδες που απαντούν στη διεύθυνση http://www.duth.gr.Athos. Ο χάρτης συνοδεύεται από ένα εκτενέστατο κείμενο - παρουσίαση του Αγίου Όρους και των 20 μονών που θα συναντήσει ο επισκέπτης, εξιστορώντας παράλληλα και την πορεία του μοναδικού αυτού φαινομένου στα 1.000 χρόνια που πέρασαν από το 936 που χτίστηκε η πρώτη μονή, αυτή της Μεγίστης Λαύρας. Φωτογραφικό υλικό, κείμενα με την ιδιαίτερη ιστορία της κάθε μονής και επιλογές από τα έργα τέχνης που μπορεί να δει ο επισκέπτης αποτελούν το βασικό κομμάτι της κάθε ενότητας.

(Από άρθρο του Γρ. Μηλιαρέση με τίτλο “Μια δικτυακή περιπλάνηση στον Άθω”, στην εφημερίδα “Το Βήμα”, 6.6.99)

ΚΕΙΜΕΝΟ Ε

Κανείς δεν αμφισβητεί ότι το Διαδίκτυο ανοίγει τις πόρτες για τους θησαυρούς της γνώσης και της πληροφόρησης, που θεωρητικά θα έκαναν τον κόσμο μας καλύτερο. (Να αφαιρεθεί)  Όμως ποιος γονιός μπορεί να μείνει ήσυχος, όταν το παιδί του έχει πρόσβαση σε ηλεκτρονικές σελίδες με τίτλους του είδους “Πλαστά χρήματα” ή “Θερμικές βόμβες”; Όλη η κουλτούρα της κοινωνίας μας, με τα σκουπίδια της μαζί, βρίσκεται εκεί. Η παραμικρή διαστροφή παρατάσσεται πλάι στον Μπαχ, στις φιλανθρωπικές δραστηριότητες και στις φωτογραφίες από τον Άρη. Μέσα στο Ίντερνετ ανθούν εκατομμύρια λουλούδια και άλλα τόσα ζιζάνια. Αλλά ακόμη και αν με κάποιον τρόπο εμποδιζόταν η ελεύθερη πρόσβαση στο Διαδίκτυο, το μόνο που θα πετύχαινε θα ήταν να το μετατρέψει σε ένα δελεαστικό απαγορευμένο καρπό. Έτσι, ο μόνος που μπορεί να προστατέψει αυτά τα παιδιά είναι το ίδιο τους το σπίτι.

(Από άρθρο με τίτλο “Ο κακός λύκος παραφυλάει στο Internet”, στην εφημερίδα “Καθημερινή” 6.6.99)

ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤ

Με τα ηλεκτρονικά δίκτυα οι πληροφορίες και οι γνώσεις είναι πλέον προσιτές σε κάθε ενδιαφερόμενο και δεν προορίζονται για μία μειονότητα προνομιούχων, όπως συνέβαινε για αιώνες στις διάφορες κοινωνίες. Ο απλός χρήστης του Διαδίκτυο έχει πρόσβαση σε βιβλιοπωλεία, βιβλιοθήκες και βάσεις δεδομένων, τα οποία προηγουμένως ήταν εντελώς απρόσιτα, αν υπολογίσουμε το κόστος και τον χρόνο του ταξιδιού για να φθάσει κανείς σ’ αυτά. Αν συνυπολογίσουμε και τη δυνατότητα επικοινωνίας με διάφορους μελετητές και επιστήμονες σε όλο τον κόσμο, τότε καταλαβαίνουμε πόσο μεγάλη είναι η ώθηση που παρέχουν αυτά τα δίκτυα στην ερευνητική δραστηριότητα και γενικά στη διεύρυνση των οριζόντων των απλών πολιτών.

ΙΙ.Α.2.2. Να αντιστοιχίσετε κάθε στοιχείο της στήλης Α με το κατάλληλο στοιχείο της στήλης Β. Να δικαιολογήσετε τις επιλογές σας.

Α ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΙ

Β ΣΥΛΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ

1. Πολλοί υπεύθυνοι του Άουσβιτς ήταν αναγνώστες του Γκαίτε και λάτρεις του Μπραμς. Δεν πιστεύω ότι η διάδοση της λογοτεχνικής παιδείας και της μουσικής καλλιέργειας συντελεί απαραιτήτως στην πρόοδο του καλού. 2. Η φαντασία είναι απαραίτητη για να καταλάβει κανείς την πραγματικότητα. Την αξία που έχει η φαντασία τη συναντά κανείς και στα μαθηματικά. Γιατί, για να αποδείξεις ότι κάτι ισχύει, πρέπει πρώτα να περάσεις από την υπόθεση ότι δεν ισχύει. Αυτό κι αν απαιτεί φαντασία. 3. Αυτό που γενικόλογα ονομάζουμε “πρόβλημα ταυτότητας” στη σημερινή Ελλάδα είναι μια διάσταση ανάμεσα στον τρόπο ζωής και τις ιδέες μας. Οι περισσότεροι χρησιμοποιούμε μανιωδώς την τεχνολογία, αλλά παραπονιόμαστε πως καταλύει τις παραδοσιακές αξίες μας. Βλέπουμε τηλεόραση περισσότερο από τους άλλους Ευρωπαίους, αλλά την κατηγορούμε ότι μας κάνει αντικοινωνικούς. Δηλώνουμε υποστηρικτές των κατατρεγμένων Κούρδων, αλλά δεν θέλουμε να τους δούμε εγκατεστημένους στη γειτονιά μας. 4. Ο υπεύθυνος ταξινόμησης σ’ ένα βιβλιοπωλείο πρέπει να δυσκολεύεται πολύ, όταν έχει να κατατάξει ένα βιβλίο με φωτογραφίες, αφού το περισσότερο από το μισό βιβλιοπωλείο είναι γεμάτο με βιβλία που στηρίζονται σε φωτογραφίες, χωρίς αυτομάτως να κατατάσσονται στην πτέρυγα των φωτογραφικών βιβλίων. Το γεγονός αυτό αποτελεί συνέπεια της θέσης που πήρε η φωτογραφία στον πολιτισμό μας ως βασικό υποκατάστατο του λόγου.

α) Παραγωγική β) Επαγωγική

ΙΙ.Α.3. Εγκυρότητα, αλήθεια, ορθότητα ενός επιχειρήματος.

ΚΕΙΜΕΝΟ

Είμαστε προνομιούχοι και μόνο επειδή γεννηθήκαμε και υπάρχουμε. Επειδή μπορούμε να χαρούμε το θαύμα της ζωής σ’ αυτόν τον πλανήτη. Ακόμα, επειδή μας δίδεται η ευκαιρία να καταλάβουμε γιατί υπάρχουμε κι εξελισσόμαστε. Γι’ αυτό υπάρχει η επιστήμη: η Βιολογία, η Χημεία και η Φυσική. Σκεφθείτε το –ο καθένας μας είναι μια μεγαλούπολη κυττάρων και κάθε κύτταρο μια πόλη βακτηριδίων. Είμαστε, δηλαδή, ο καθένας μια γιγαντιαία μεγαλούπολη βακτηριδίων που περπατά! Δεν είναι θαύμα;

Αφού ακόμη και το ότι ζούμε είναι θαύμα μοναδικό. Οι εν δυνάμει άνθρωποι που θα μπορούσαν να βρίσκονται τώρα εδώ, στη θέση μας, αλλά που ποτέ δεν θα δουν το φως της ημέρας είναι πολύ περισσότεροι απ’ όλους τους κόκκους της άμμου που υπάρχουν στη Σαχάρα. Οι συνδυασμοί των πιθανών ανθρώπων που θα μπορούσαν να προκύψουν από το DNA μας ξεπερνούν κατά πολύ τον σημερινό πληθυσμό της γης. Και όμως, παρά τις αντίξοες πιθανότητες είμαστε εμείς –εσείς κι εγώ- που βρισκόμαστε τώρα εδώ. Σ’ εμάς έπεσε το πρώτο λαχείο. Τη στιγμή της σύλληψής μας οι αστρονομικά υψηλές πιθανότητες να μη γεννηθούμε εμείς, αλλά άλλοι στη θέση αυτή, έγιναν μονοψήφιες και, σταδιακά, μηδενίστηκαν.

(Απόσπασμα από συνέντευξη που έδωσε ο νομπελίστας βιολόγος Ρίτσαρντ Ντόκινς στην Α. Νεγρεπόντη και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Το Βήμα», 25.4.99, με τίτλο «Να γιατί θα παραμείνουμε αθάνατοι»)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Να εντοπίσετε δύο συλλογισμούς βασιζόμενους σε αναλογία, να τους χαρακτηρίσετε και να τους αξιολογήσετε.

2. Γιατί νομίζετε ότι ο ομιλητής επέλεξε αναλογίες για να στηρίξει τους συλλογισμούς του;

Ποίηση Κωστή Παλάμα

Κωστής Παλαμάς από το uoa.gr

Ο κρυμμένος ύμνος στο Ελληνικό Αλφάβητο

Προσευχή για το Σύμπαν

Για την ιδιαίτερη πατρίδα μου (δημοσίευσή μου στο think free) :)

Η βασίλισσα του Βορείου Αιγαίου.

Πηγές προς ανάλυση από το μάθημα ιστορίας θεωρητικής κατεύθυνσης Γ' Λυκείου

Β.1.1.Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και τις πληροφορίες από το παρακάτω κείμενο να συνθέσετε το πολιτικό προφίλ του Επαμεινώνδα Δεληγιώργη

Επαμεινώνδας Δεληγιώργης

Γεννήθηκε στην Τρίπολη και σπούδασε νομικά. Πατέρας του ήταν ο Μήτρος Δεληγιώργης, αγωνιστής και φρούραρχος του Μεσολογγίου. Εκλέχτηκε το 1859 βουλευτής Μεσολογγίου αλλά δύο χρόνια αργότερα φυλακίστηκε από τους Βαυαρούς. Απελευθερώθηκε το 1862 και συνέχισε την πολιτική του σταδιοδρομία. Ήταν ιδρυτής και αρχηγός του κόμματος Εθνικό Κομιτάτο, με το οποίο εκλέχτηκε βουλευτής. Το 1865 διετέλεσε πρωθυπουργός ενώ μέχρι τον θάνατο του διετέλεσε υπουργός παιδείας και υπουργός εξωτερικών. Συνολικά ο Δεληγιώργης χρημάτισε 6 φορές πρωθυπουργός (1865, 1870,1872, 1876, 1877), ενώ διατηρεί μέχρι και σήμερα τον τίτλο του νεώτερου Έλληνα πρωθυπουργού, καθώς ανέλαβε πρώτη φορά την εξουσία σε ηλικία 36 ετών.

Ο Δεληγιώργης ήταν ο πιο μορφωμένος, και συγχρόνως ο δεινότερος ρήτορας πολιτικός της εποχής του. Από μικρή ηλικία ανέβηκε στο ανώτερο αξίωμα της πολιτείας και άσκησε επιρροή με τα προσόντα και την πολιτική αρετή του. Είχε κρίση και νομοθετικό πνεύμα εμβριθέστερο των υπόλοιπων και βαθύτερη συνείδηση των πράξεών του. Ήταν τίμιος και φειδωλός στην διαχείριση, επιμελής στην διοίκηση, και αυστηρός στα πολιτικά εν γένει ήθη. Υπήρξε το είδωλο και εκλήθη ηγέτης της νεωτέρας γενιάς.

Πέθανε στην Αθήνα το 1879.

Β.1.2

Αντλώντας στοιχεία από την πηγή και ανακαλώντας τις ιστορικές σας γνώσεις να δείξετε τους λόγους επικράτησης της επανάστασης του Θέρισου.

(Από την Ιστορία του Ελληνικού Έθνους)

(Μον. 40 )

Η οργάνωση του ένοπλου κινήματος του Θερίσου βασίστηκε στη δυναμική προσαρμογή στην πραγματική κατάσταση και στην παρακόλουθη και κατάλληλη αξιοποίηση των ειδικών τοπικών και των γενικότερων διεθνών συνθηκών. Ό Βενι­ζέλος είχε σταθμίσει με ακρίβεια τη σύμπτωση των εσωτερι­κών και των εξωτερικών παραγόντων που καθιστούσαν εξαι­ρετικά δύσκολη τη βίαιη καταστολή του κινήματος. Ό ύπατος αρμοστής δε διέθετε παρά το ένοπλο σώμα της χωροφυλακής, αδύναμο αριθμητικά — 1.100 περίπου άνδρες—, για να αποκαταστήσει την Έννομη τάξη στις πόλεις και στην ύπαιθρο. Οι διπλωματικοί εκπρόσωποι εξάλλου, των προστάτιδων Δυνάμεων, υπεύθυνοι για τη δράση των αντιπροσωπευτικών ευρωπαϊκών αγημάτων στη Μεγαλόνησο, χαρά την κοινή επιθυμία τους — με προεξάρχοντες τον "Άγγλο και το Ρώσο πρόξενο — να αντιδράσουν άμεσα στην επαναστατική πρόκληση ήταν φυσικό τελικά να εμπλακούν σε εγγενείς δυσχέρειες, σε διαφωνίες και σε αντιφατικές πιέσεις. Η αντιγνωμία γύρω από τον καθορισμό των μέσων και των μεθόδων για την καταστολή του κινήματος, ή ανεπάρκεια των διεθνών στρατευμάτων σι αριθμό ανδρών — 1.800 αρχικά, 3.000 αργό­τερα, μετά την άφιξη των ενισχύσεων — και σε πολεμικά μέσα, αλλά και ή διστακτικότητα των δημοκρατικών κυβερνήσεων του Λονδίνου, της Ρώμης και των Παρισίων να λάβουν μέτρα ικανά να προκαλέσουν αιματοχυσία και να εξεγείρουν την κοινή γνώμη, αποτέλεσαν βασικούς ανασταλτικούς παράγοντες στην ανάληψη αποτελεσματικών στρατιωτικών επιχειρήσεων εναντίον των επαναστατών.

Οι ειδικές αυτές παρατηρήσεις αρκούν για να παράσχουν την πρώτη ερμηνεία της ανακόλουθης τακτικής των Δυνάμεων, ή οποία και επέτρεψε την εδραίωση και την οκτάμηνη παράταση της επαναστατικής δραστηριότητας. Η αναζήτηση σκο­τεινών ενεργειών και παλίμβουλων προθέσεων, ιδίως βρε­τανικών, η οποία καλλιεργήθηκε από τους φιλοπριγκιπικούς κύκλους. και οδήγησε μέχρι πρόσφατα σε σοβαρές παρερμηνείες. αποδεικνύεται. κάτω από το φως της συστηματικής έρευνας. τελείως αβάσιμη. Η κατευθυντήρια γραμμή των Προστάτιδων Δυνάμεων στο Κρητικό ζήτημα κατέτεινε στη μακρύτερη συντήρηση του αρμοστειακού καθεστώτος με τις μικρότερες δυνατές θυσίες σε διπλωματικές παραχωρήσεις. σε χρήμα και σε άνδρες.

Δείγμα σχεδιαγραμμάτων για το μάθημα "Πρωταγόρας Πλάτωνος" - Γ΄Λυκείου Θεωρητική Κατεύθυνση.

Πρωταγόρας Ενότητα 1

1.       Ευβουλία = η αυτοκριτική, ο αυτοέλεγχος που οδηγεί σε αυτογνωσία και υπευθυνότητα. Είναι στοιχείο που διαθέτει ο άνδρας τόσο στην  ιδιωτικό τόσο και στον δημόσιο βίο. Με λίγα λόγια αν ένας άνδρας μπορεί να διοικήσει σωστά τον οίκο του μπορεί να κάνει το ίδιο και στο χώρο της πολιτικής (δημόσιος βίος).

2.       Ο Πρωταγόρας βρίσκει μία άμεση σχέση στις λέξεις: οίκος c κόμηcπόλη.

3.       Ο σοφιστής Πρωταγόρας προσπαθεί να μιλήσει για πολιτική αρετή, την οποία την συνδέει με την φράση « ανδρός αρετή» δηλαδή το συλλογικό ενδιαφέρον. Παρόλα αυτά δεν δίνει τον ορισμό της και σε όλο το κείμενο απλά αναλύει τον όρο «πολιτική τέχνη».

4.       Άνδρες αγαθοί = σώφρονες πολίτες, μαθαίνουν την « ανδρός αρετή»

5.       Σωκρατική ειρωνεία = «τέχνη κατέχεις», «αν βέβαια την κατέχεις πραγματικά», «τέχνημα»(α) επινόηση, τέχνη β) πανουργία, απάτη. Εντέλει η εκμάθηση της  πολιτικής αρετής είναι κάτι καλό ή κακό ;

[Ἦ καλόν, ἦν δ’ ἐγώ, τέχνημα ἄρα κέκτησαι, εἴπερ κέκτησαι].

ü  Ανάλυση επιχειρημάτων Σωκράτη: (Η Πολιτική Αρετή δεν διδάσκεται)

·           Η συμπεριφορά των Αθηναίων όταν συζητούν στην εκκλησία του δήμου τεχνικά ή γενικότερα πολιτικά θέματα. Οι Αθηναίοι  είναι σοφοί, γιατί σε θέματα τεχνικής γνώσης εμπιστεύονται μόνο τους ειδήμονες. Αλλά σε θέματα πολιτικής ή διοίκησης εκφράζουν ελεύθερα όλοι την γνώμη τους χωρίς να κατέχουν ιδιαίτερες γνώσεις. Άρα η πολιτική αρετή δεν διδάσκεται, άρα όλοι εκφράζουν ελεύθερα την γνώμη τους.

·          Η αδυναμία των μεγάλων πολιτικών αντρών να διδάξουν την πολιτική αρετή.Με το δεύτερο όμως επιχείρημά του καταρρίπτει το πρώτο. Αυτό συμβαίνει γιατί γνωστοί πολιτικοί της εποχής αδυνατούσαν να μεταφέρουν την ιδιότητα αυτή στα παιδιά τους, όπως πχ ο Περικλής  μόρφωσε τα παιδιά του αλλά δεν μπόρεσε να τα στρέψει προς την πολιτική. Άρα η πολιτική αρετή δεν διδάσκεται !

NΗ αντίφαση γίνεται κατανοητή από την στιγμή που ο Σωκράτης ήταν φιλόσοφος και ήθελε να ελέγξει την γνώση του σοφιστή Πρωταγόρα. Ο Σωκράτης υποστήριζε ότι η πολιτική αρετή διδάσκεται. Όμως ήθελε να δημιουργήσει αντίφαση, για αν μπερδέψει τον Πρωταγόρα.

ü  Τα παραπάνω επιχειρήματα είναι εμπειρικά, δηλαδή στηρίζονται στην παρατήρηση και μόνο.

ü  Στο κείμενο επικρατεί η μαιευτική μέθοδος του Σωκράτη, δηλαδή ποιο είναι το αντικείμενο διδασκαλίας του Πρωταγόρα.

1.       Ο Πρωταγόρας απαντά ότι διδάσκει την πολιτική τέχνη.

2.       Ο Σωκράτης ανταπαντά λέγοντας ότι σύμφωνα με τη γνώμη του ο Πρωταγόρας διδάσκει την πολιτική αρετή. Στόχος είναι να εισαχθεί στο διάλογο η έννοια της αρετής και αν αυτή είναι διδακτή ή έμφυτη στον άνθρωπο.

3.       Ο Σωκράτης γίνεται αρνητικός ομιλητής.

4.       Ο Πρωταγόρας που απάντησε ήδη θετικά (ότι διδάσκει την πολιτική τέχνη) και δεχόμενος τη σκόπιμη παρανόηση του Σωκράτη δέχεται ότι μπορεί να διδάξει την πολιτική αρετή

5.       Ο Σωκράτης πιστεύει στο διδακτό της αρετής. Ο Σωκράτης υποστηρίζει εξάλλου ότι η γνώση οδηγεί τον άνθρωπο στην πραγματική ευδαιμονία και οδηγεί τις πράξεις του στο καλό και το δίκαιο. Όταν δε συμβαίνει αυτό, τότε η αιτία είναι η άγνοια («οὐδείς ἑκών κακός»).

6.       [Οι ενστάσεις που θα μπορούσε να προβάλει ο Σωκράτης αφορούν το περιεχόμενο της γνώσης και τον τρόπο που αυτή γίνεται κτήμα των ανθρώπων, όχι τη θέση ότι η γνώση κάνει τον άνθρωπο ευτυχισμένο, δίκαιο, καλό].

Ο διάλογος μπορεί να αρχίσει – Ο Πρωταγόρας πρέπει να προσπαθήσει να αποδείξει ότι η αρετή διδάσκεται.

ü  Αρετή = στην αρχαιότητα σήμαινε την πιο καλή κατάσταση του κάθε πράγματος (μιλούσαν για αρετή του ματιού, αρετή του ίππου κτλ.)

ü  Πολιτική αρετή = η άρτια διαμόρφωση του ανθρώπινου τύπου πολίτη, με σωστά και σύμμετρες αναπτυγμένες ικανότητες που ταιριάζουν σ’ ένα ελεύθερο και υπεύθυνο πρόσωπο.

                                                      Ενότητα 2^η

1.       Ην γαρ ποτέ ο χρόνος…= έναρξη του μύθου. Προσδιορισμός χρόνου και  της δημιουργίας των Θεών συνάμα  και του ζωικού βασιλείου.  Ο παραπάνω μύθος είναι κατασκεύασμα του Πρωταγόρα. Αναφέρεται στην ύπαρξη Θεών, άρα κυμαίνεται  στα όρια της ελληνικής μυθολογίας που ασχολήθηκε μόνο με την Θεογονία και όχι με την Κοσμογονία. Υπάρχει προσέγγιση θεοκεντρική μιας και ασχολείται με την γέννηση των Θεών κι όχι των ανθρώπων σε αντίθεση με την Θεογονία.

2.       Ο Πρωταγόρας είναι αγνωστικιστής δηλαδή δεν πιστεύει σε θεούς  και διατηρεί επιφυλακτικότητα σε μεταφυσικά φαινόμενα . άλλωστε κι ο ίδιος δηλώνει «για τους θεούς δε γνωρίζω ούτε ποιοι είναι ούτε αν δεν υπάρχουν. Γιατί πολλά είναι αυτά που εμποδίζουν αυτή τη γνώση και η ζωή του ανθρώπου είναι μικρή».

3.       Υπάρχει αλληγορική διήγηση  δηλαδή το νόημα του κειμένου είναι ότι Ο Δίας, κατά τον Πρωταγόρα, είναι η νομοτέλεια που διέπει τη φύση, και ο Λόγος. Οι άλλοι θεοί που εμφανίζονται (μεταξύ των οποίων και ο Επιμηθέας και ο Προμηθέας) είναι τα όργανα που διέπουν αυτή τη νομοτέλεια της φύσης, τα όργανα που υλοποιούν τη νομοτέλεια της φύσης.

4.       «Ειμαρμένης  χρόνος» = τα ανθρώπινα γένη δημιουργήθηκαν από τους θεούς κατά θεϊκή βούληση όταν το έφτασε ο απαιτούμενος, προκαθορισμένος  χρόνος από την μοίρα. Αρχικά υπήρχαν μόνο οι Θεοί. Η λέξη «ειμαρμένη» χρησιμοποιείται δύο φορές στην ενότητα 2 και 3.  Είναι μυθικό στοιχείο που καθορίζει την εξέλιξη, αναφέρεται στο πέρασμα από εποχή σε εποχή, από τη μία μορφή ζωής σε μία άλλη. Το πέρασμα σε άλλο στάδιο γίνεται κάτω από την πίεση της ανάγκης για επιβίωση ή καλυτέρευση της ζωής.

5.       «γης ένδον»

Η αντίληψη της Μητέρας Γης, στη μήτρα της οποίας γονιμοποιούνται και δημιουργούνται νέοι οργανισμοί.

·         Από τη γη προέρχονται όλα τα αγαθά για την επιβίωση του ανθρώπου.

·         Η θεοποιημένη γη είναι η πρώτη θηλυκή οντότητα από την οποία κατάγεται το γένος των θεών.

·         Η θεά Γη είναι μητέρα των θεών, των ανθρώπων και κάθε ζωντανού πλάσματος.

Η αναφορά μπορεί να συνδεθεί με μια αντίληψη αυτοχθονισμού= κάποιες φυλές ξεφύτρωσαν από τη γη, στην οποίοι και έζησαν και συνεχίζουν να ζούνε. Αυτή η αντίληψη δημιουργούσε ένα αίσθημα μιας προνομιακής σχέσης με τον τόπο όπου αυτοί ζούσαν και ζούνε και στήριζε τη θεωρία της ευγενικής καταγωγής.

Οι Αθηναίοι θεωρούσαν ότι μόνοι αυτοί από όλους τους Έλληνες ήταν αυτόχθονες που συνεχίζουν να ζουν στον ίδιο τόπο, όπου και πρωτοεμφανίστηκαν (φύτρωσαν) στη γη, σε αντίθεση με τους Λάκωνες (πολιτικούς και ιδεολογικούς τους αντίπαλους), οι οποίοι ήρθαν «σχετικά» πρόσφατα στη Λακωνία, με την κάθοδο των Δωριέων.

Αυτή η θεωρία ενισχύει την πολιτική των Αθηναίων που βλέπουν τους εαυτούς τους ως αρχηγούς και ηγεμόνες των υπολοίπων Ελλήνων. Σε ένα «συμβολικό» επίπεδο προπαγανδίζει την «ανώτερη» θέση τους, η οποία πρέπει να αναγνωριστεί από τους υπόλοιπους συμμάχους τους.

6.       Τι  κοσμολογικές αντιλήψεις έχει ο Πρωταγόρας ;

·         Παρμενίδης =Χώμα + φωτιά:  θνητά όντα.

 Ο Πρωταγόρας προσθέτει και ό,τι άλλο μπορεί να αναμιχθεί με αυτά. Μας θυμίζει τη θεωρία του Εμπεδοκλή.

·         Εμπεδοκλής: φωτιά, χώμα, νερό (ύδωρ) και αέρας (αήρ, αιθήρ).

7.       Προμηθέας και Επιμηθέας

Ήταν Τιτάνες, πατέρας τους ήτα ο Ιαπετός και μητέρα τους η Ωκεανίδα Κλυμένη.

8.       Ο Προμηθέας= < πρό + μητις: αυτός που σκέφτεται πριν ενεργήσει, ο προνοητικός.

·         Είναι ευεργέτης της ανθρωπότητας. Κλέβει από το Δία τη φωτιά, που αποτελεί τη βάση του τεχνικού πολιτισμού μαζί με την «έντεχνο σοφία», δηλαδή τις τεχνικές γνώσεις και τη δίνει στους ανθρώπους.

·         Σύμφωνα με άλλους μύθους ο Προμηθέας πρόσφερε στην ανθρωπότητα τη γραφή, την ανάγνωση, την αριθμητική, δάμασε τον ταύρο, έζεψε το άλογο στην άμαξα, κατασκεύασε το πλοίο, έδωσε στους ανθρώπους φάρμακα και θεραπείες.

·         Για την κλοπή της φωτιάς τιμωρείται από το Δία. Με εντολή του τελευταίου καρφώνεται στον Καύκασο, μέχρι που τον ελευθέρωσε ο Ηρακλής. Αργότερα γίνεται δεκτός από το Δία στον Όλυμπο.

·         Ο Αισχύλος έγραψε μια τριλογία (Προμηθεύς πυρφόρος, Προμηθεύς δεσμώτης, Προμηθεύς λυόμενος).

9.       Ο Επιμηθέας = < επί + μήδος: αυτός που σκέφτεται εκ των υστέρων, επιπόλαιος.

·         Ο Δίας τιμωρώντας τον Προμηθέα θέλησε να τιμωρήσει και το ανθρώπινο γένος. Έδωσε εντολή στον Ήφαιστο να πλάσει μια γυναίκα, την Πανδώρα [πᾶν + δῶρο], στην οποία κανένας άντρας δεν μπορούσε να αντισταθεί. Οι θεοί έδωσαν στην Πανδώρα και ένα κουτί που περιείχε όλα τα βάσανα του κόσμου και ο Δίας της έδωσε εντολή να μην το ανοίξει ποτέ. Ο Επιμηθέας παρά τη συμβουλή του αδελφού του παντρεύεται την Πανδώρα. Η Πανδώρα, η οποία αγνοούσε το περιεχόμενο του κουτιού, αλλά είχε λάβει την εντολή να μην το ανοίξει ποτέ, από περιέργεια το ανοίγει, αψηφώντας την προειδοποίηση του Δία. Τα κακά ξεχύνονται στον κόσμο, αλλά προλαβαίνει να το κλείσει και να αφήσει μέσα στο κουτί μόνο την ελπίδα.

10.   Ο νόμος της αναπλήρωσης Η σύγχρονη οικολογία κάνει λόγο για το νόμο της αναπλήρωσης. Σύμφωνα με αυτόν στη φύση μια αδυναμία αναπληρώνεται από μια άλλη ικανότητα.