ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟ ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ ΕΝΟΤΗΤΕΣ 4 ΚΑΙ 5

 ΕΝΟΤΗΤΑ 4^Η ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ

1.       Η ηθική αρετή αποκτάται με την επανάληψη και τον εθισμό. Αναφέρεται στην μεγάλη αξία των πράξεων για την απόκτηση της ηθικής αρετής.

2.       Ουτω δη = ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

ΟΥΤΩ ] ΑΝΑΛΟΓΙΑ / ΔΗ  c ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ.

3.       ΜΟΝΙΜΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ( ενδεικτικά αντιθετικά ζεύγη προσωπικότητας).

·         Δίκαιοι- άδικοι

·         Ανδρεία – δειλία

·         Σώφρονες – ακόλαστοι

·         Πράοι – οργίλοι

4.       Έξις : μόνιμα στοιχεία του χαρακτήρα, τα οποία διαμορφώνονται από την επανάληψη και την συνήθεια.

5.       Η ποιότητα ενεργειών διαμορφώνει  και την ποιότητα του χαρακτήρα. Είναι επιλογή του ατόμου.

6.       «εν αυτοις» = συνδέεται με την λέξη «επιθυμίες».

7.       Κυκλική πορεία = πράξη u αρετή.

8.       Η δικαιοσύνη είναι ΑΡΕΤΗ. Η συμπεριφορά του καθενός αντανακλάται στους άλλους. Η ηθικότητα των πράξεων αποδίδει ηθικούς χαρακτηρισμούς. Όμως στα ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ η συμπεριφορά συνδέεται με την ψυχολογία και την ψυχολογική επίδραση που ασκεί στο άτομο  η συμπεριφορά των άλλων.

9.        «γίνονται» = επανάληψη και εξέλιξη ενεργειών.

Η έξις και η αρετή ΔΕΝ  ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΕΚ ΦΥΣΕΩΣ.

Πράττοντες, εθιζόμενοι = μετοχές ενεστώτα (παρόν και εξέλιξη πράξης).

 w βαθμιαία κατάκτηση της αρετής.

10.   Ο εθισμός κατά τον Αριστοτέλη είναι το ΠΑΝ   για την κατάκτηση της Αρετής. Όμως δεν συμπεριλαμβάνει  την επίδραση άλλων παραγόντων, όπως είναι το περιβάλλον που μεγαλώνει κάποιος και τα χαρακτηριστικά.

11.  Ο Περικλής αν και πολιτικός  ( στο έργο του Θουκυδίδη) αναφέρεται στην     ανδρεία και στο φρόνημα των πολεμιστών κατά την διάρκεια της μάχης και όχι αν υπήρχε από πριν εκπαίδευση , όπως έκαναν οι Σπαρτιάτες.   Αντίθετα, ο  Αριστοτέλης  τονίζει την υπεροχή του σπαρτιατικού συστήματος  αγωγής  και εξυμνεί την εκπαίδευση σε μικρή ηλικία και την αξία του εθισμού και της συνήθειας σε καλές πράξεις.  

ΕΝΟΤΗΤΑ 5^Η ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ

1.      Ο Αριστοτέλης αναφέρεται τον βλαπτικό ρόλο  της ΥΠΕΡΒΟΛΗΣ και της ΕΛΛΕΙΨΗΣ για την κατάκτηση της ηθικής αρετής.

2.       Συναισθήματα w ευχαρίστηση             εξαιτίας της διαμόρφωσης  των           

                            w δυσαρέσκεια                            έξεων.

  

3.      Σύνδεση με την 4^η  ενότητα = δεν αρκούν οι χαρακτηρισμοί, αλλά η ευχαρίστηση που νιώθει κάποιος όταν κάνει ηθικές πράξεις για την κατάκτηση της ηθικής αρετής. Αυτό επιτυγχάνεται με την σωστή αγωγή σε μικρή ηλικία.

4.      Ηδονή† ευχαρίστηση που δεν συνδέεται με την σωματική ηδονή (αυτήν την αποκαλεί σωματικαί ηδοναί) αλλά με την ψυχική ευφορία. (Ρήμα : Χαίρω).

5.      Λύπη † δυσαρέσκεια για αποχή ή εκδήλωση πράξεων που συνδέονται με την σωματική ηδονή. (Ρήματα : Λυπούμαι, άχθομαι).

6.      Σώφρων : είναι εκείνος που αισθάνεται ευχάριστα με την αποχή από σωματικές απολαύσεις και χαίρεται γι’ αυτό. (Θετικό μόνιμο χαρακτηριστικό.) Αντίθετη έννοια: Ακόλαστος =   λυπάται που απέχει από σωματικές ηδονές (Αρνητικό Μόνιμο Χαρακτηριστικό). 

{ με την ίδια λογική επεξηγούμε και τα άλλα αντιθετικά ζεύγη εννοιών βλ. ενότητα 4}.

7.      Θετικές έξεις: συναίσθημα χαράς όταν εκπληρώνουμε ηθικές  πράξεις και συναίσθημα λύπης όταν απέχουμε από μη ηθικές πράξεις. Αρνητικές έξεις: συναισθήματα χαράς όταν συμμετέχουμε σε μη ηθικές πράξεις και συναίσθημα λύπης όταν συμμετέχουμε σε ηθικές πράξεις. [ έλλειψη αρετής].

8.      Γιατί κάποιες φορές νιώθουμε τύψεις, ενώ έχουμε πράξει μία ηθική πράξη ;

Ο Αριστοτέλης εξηγεί πως δεν αρκεί η ηθική πράξη ,αλλά και η ευχαρίστηση που νιώθουμε όταν η ενέργεια πετυχαίνει τον σκοπό της.

9.      Πλάτωνας: η εκπαίδευση πρέπει να ξεκινά σε μικρή ηλικία επειδή το παιδί δεν γνωρίζει τις ηθικές και μη ηθικές πράξεις, οπότε μπορεί να διδαχθεί την ηθική αρετή. Μαθαίνει χάρη στο σύστημα της επιβράβευσης (όταν εκτελεί ηθικές πράξεις ) και  τιμωρίας  όταν εκτελείται το αντίθετο.

10.  Σύγχρονη παιδαγωγική

Πλάτωνας

             C συμμετοχή παιδιών                                              Cαυταρχισμός

C ανάπτυξη προσωπικότητας, το παιδί                             C φρονηματισμός

μαθαίνει από τα λάθη του και

προστατεύεται από τις παρεκκλίσεις

11.  κοινωνική διάσταση αρετής:

η αρετή και η κατάκτηση της ολοκληρώνεται στα πλαίσια της πολις (υπεύθυνος φορέας κοινωνικοποίησης) μιας και προστατεύει και ελέγχει τα μέλη της και έπειτα ολοκληρώνεται και στα πλαίσια της οικογένειας (φορέας κοινωνικοποίησης).

12.  Και αυτό γιατί η πόλις είναι υπεύθυνη:

·         Οι πράξεις γίνονται και  αντανακλώνται στην κοινωνία

·         Ο περίγυρος είναι εκείνος που χαρακτηρίζει ηθικές τις πράξεις

·         Σύστημα και θεσμοί κανόνων που πρέπει να ακολουθούμε.

13.  Αρετή σύμφωνα με τον Αριστοτέλη συνδέεται με τα αισθήματα , αλλά δεν είναι γνώση σύμφωνα με τον Σωκράτη.