Γ λυκείου Λατινικά Θεωρητικής κατεύθυνσης (Το ποιητικό αίτιο από ΌΛΑ τα κείμενα της διδακτέας ύλης).

ΤΟ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΙΤΙΟ

a / ab +αφαιρετική
(για έμψυχο)
 Catilina ab Antonio interfectus est.(=ο Κατιλίνας από τον Αντώνιο φονεύθηκε.)
 Huic Arria funus ita paravit, ut ignoraretur a marito.(=σε αυτόν η Αρρία ετοίμασε την κηδεία έτσι, ώστε να αγνοείται από τον σύζυγο.)
απλή αφαιρετική
(για άψυχο)
 Horum   vocibus ac timore paulatim etiam ii, qui …, perturbabantur.(=από αυτών τις φωνές και από τον φόβο σιγά σιγά ακόμα και αυτοί που …., ταράζονταν.)
Δοτική του ενεργούντος προσώπου 
(όταν το ρήμα είναι της παθητικής περιφραστικής συζυγίας ή
σπανιότερα συντελικού χρόνου)  Aesopi nostri Licinus servus tibi notus …. (= Ο υπηρέτης του φίλου μας του Αισώπου ο Λίκινος, που σου είναι γνωστός …)
 Omnia sunt excitanda tibi uni...(=Όλα πρέπει να αποκατασταθούν από εσένα μόνο…)


5. ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΣΕ ΠΑΘΗΤΙΚΗ
• Το υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος θα γίνει ποιητικό αίτιο (a ή ab + αφαιρετική για έμψυχο, απλή αφαιρετική για άψυχο)
• Το άμεσο αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος θα γίνει Υποκείμενο του παθητικού ρήματος (σε ονομαστική). Το τυχόν έμμεσο Α δεν μεταβάλλεται.
• Το ενεργητικό ρήμα θα μετατραπεί σε παθητικό ρήμα στον ίδιο χρόνο και έγκλιση. Το πρόσωπο ανάλογα με το υποκείμενό του.
ΠΡΟΣΟΧΗ : facio  >>> fio 

Παραδείγματα

ΚΕΙΜΕΝΟ 21
1. Camillus aurum omne recepit. = A Camillo aurum omne receptum est. 

ΚΕΙΜΕΝΟ 23
2. Huic Arria funus ita paravit. = Huic ab Arria funus ita paratum est.


6. ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΣΕ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ
• Η μετατροπή γίνεται αντίστροφα.
• Αν δεν υπάρχει ποιητικό αίτιο εννοείται από τα συμφραζόμενα.
ΠΡΟΣΟΧΗ : fio >>> facio  

Παραδείγματα

ΚΕΙΜΕΝΟ 48
1. Cerva alba eximiae pulchritudinis Sertorio a Lusitano quodam dono data erat. = Cervam albam eximiae pulchritudinis Sertorio Lusitanus quidam dono dederat.

ΚΕΙΜΕΝΟ 42 
2. …qui non videat coniurationem esse factam (a Catilina/ab eo)... = …qui non videat Catilinam/eum coniurationem fecisse